Het financiële resultaat over 2019 is als volgt samen te vatten:

Het jaarrekeningresultaat 2019 bedraagt € 47,8 miljoen positief.

De omvang van de begrote lasten in 2019 bedroeg € 575,5 miljoen. Daar stonden begrote baten tegenover van € 434,9 miljoen. Het verschil werd gedekt door per saldo € 140,6 miljoen te onttrekken aan reserves.

De werkelijk gerealiseerde lasten in 2019 zijn € 100,9 miljoen lager dan begroot. De werkelijk gerealiseerde baten in 2019 zijn € 23,7 miljoen hoger dan begroot. Het totale voordeel ten opzichte van de begroting bedraagt daarmee € 124,6 miljoen.

Van dit voordeel heeft € 76,8 miljoen betrekking op budgetten die worden gedekt uit reserves. De bijdrage vanuit de reserves aan de begroting is daarom € 76,8 miljoen lager dan de begrote € 140,6 miljoen.

Het voordeel op de baten en lasten van € 124,6 miljoen en de lagere bijdrage uit de reserves van € 76,8 miljoen resulteren in het jaarrekeningresultaat van € 47,8 miljoen.

Het resultaat van € 47,8 miljoen wordt veroorzaakt door voor- en nadelen op budgetten van meerdere prestaties in de begroting. Onderstaand specificeren wij die voor- en nadelen. Daarbij vermelden wij de voor- en nadelen die groter zijn dan € 1 miljoen.

Ondergronds bekabelen ’s Heerenbroek (prestatie 1.1.2)
Zoals al aangekondigd in de 2e Monitor 2019 vergt voorbereidend onderzoek van Tennet richting realisatie een langere doorlooptijd. Daarom is dit bedrag nog niet tot besteding gekomen. Wij verwachten dat de realisatie van het ondergronds brengen van de hoogspanningskabels niet eerder dan in 2023 wordt gerealiseerd.

Mutaties Voorzieningen (prestaties 2.1.1, 2.1.2, 5.1.1, 5.1.3 en 7.3.7)
De verstrekte lening aan het Aardwarmtecluster Koekoekspolder dragen wij over aan Energiefonds Overijssel B.V. De getroffen voorziening van € 1,7 miljoen ter dekking van de risico’s van deze lening is om die reden vrijgevallen. Via het Statenvoorstel resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen jaarrekening 2019 (2020/1100921) stellen wij u voor om ook de € 1,7 miljoen die voor deze lening is opgenomen in de Algemene Financieringsreserve vrij te laten vallen ten gunste van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel.

Op basis van de (concept-)jaarrekeningen van Het Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT), Energiefonds Overijssel B.V. (EFO), de Herstructureringsmaatschappij bedrijventerreinen Overijssel B.V. (HMO) en de Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel B.V. (HFO), hebben wij de hoogte voor de getroffen voorzieningen voor deze deelnemingen aangepast.
De grondexploitatie van het RBT ontwikkelt zich positief waardoor vanuit de getroffen voorziening € 2,1 miljoen kon vrijvallen. Voor EFO, HMO en HFO geldt dat het eigen vermogen in 2019 is afgenomen waardoor wij de voorzieningen voor deze deelnemingen hebben moeten aanvullen met respectievelijk € 1,2 miljoen, € 2,5 miljoen en € 0,6 miljoen. Via het Statenvoorstel Resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen jaarrekening 2019 stellen wij u voor om deze toevoegingen ten laste te brengen van de daarvoor bestemde middelen in de Algemene Financieringsreserve.
Overigens vallen de resultaten van deze deelnemingen binnen de marges zoals die zijn vastgesteld bij het aangaan van de deelnemingen.

De toevoeging aan de voorziening Algemene Pensioenwet Politiek Ambtsdragers (APPA) is € 1,6 miljoen hoger dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door de lagere rekenrente.

Reservemaatregelen PAS, prestatie 3.4.7
In 2019 zijn geen uitgaven gerealiseerd voor de reservemaatregelen. De verwachting is dat er in 2020 meer duidelijkheid komt over de aanpak van de stikstofproblematiek en dat daarvoor ook (substantiële) provinciale middelen nodig zullen zijn. Via het Statenvoorstel resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen jaarrekening 2019 stellen wij u voor het niet bestede bedrag van € 2,8 miljoen beschikbaar te houden voor de stikstofaanpak en te storten in de Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland.

Concessies Openbaar vervoer, prestatie 4.2.3
Met deze concessies is een budget gemoeid van bijna € 100 miljoen. Het voordeel van € 2,4 miljoen op dit budget wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere reizigersopbrengsten.

Bijdrage gemeente Zwolle aan de N340, prestatie 4.6.7
In 2019 hebben wij de toegezegde bijdrage van € 5,0 miljoen van de gemeente Zwolle ontvangen. Deze bijdrage is verwerkt in het meerjarige projectbudget, maar is eerder ontvangen dan begroot. Via het statenvoorstel over de resultaatbestemmingen jaarrekening 2019 stellen wij u voor de bijdrage toe te voegen aan de Reserve Dekking Kapitaallasten Activa. Dit ter dekking van de toekomstige kapitaallasten van dit project.

Beheer en onderhoud provinciale infrastructuur, prestatie 4.7.1
Het voordeel van € 1,4 miljoen doet zich voor op een budget van € 29,3 miljoen. De marge van vijf procent vinden wij acceptabel. Zeker de werkzaamheden voor klein onderhoud en herstel van schades laten zich niet gemakkelijk voorspellen.

IJsseldelta fase 2, prestatie 8.1.6
Het projectbudget voor dit meerjarige project is geheel geraamd in 2019. De niet bestede middelen in 2019 zijn benodigd voor onze coördinerende taak in dit project. Via het Statenvoorstel Resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen jaarrekening 2019 stellen wij u voor deze middelen toe te voegen aan de begroting 2020.

Grondzaken, prestatie 8.2.1
Het voordeel van 3,8 miljoen op deze prestatie wordt veroorzaakt door meerdere factoren.

• Voor drie landinrichtingsprojecten hebben wij eerder dan verwacht het resultaat kunnen nemen. Dit levert een voordeel op van € 1,3 miljoen. Dit voordeel maakt deel uit van de totaal begrote € 150 miljoen “grond voor grondopbrengsten” die dienen ter dekking van de kosten voor realisatie van het NatuurNetwerk Nederland, inclusief de ontwikkelopgave.
• Verder vallen de kosten voor realisatie van de Grond voor grondopbrengsten € 1,5 miljoen lager uit dan verwacht. Dit wordt vooral veroorzaakt door de hogere waardering van ILG-gronden die wij vanaf 2019 hanteren op aanwijzing van onze accountant.
• Het tijdelijk beheer van gronden en opstallen levert daarnaast een voordeel op van € 0,5 miljoen. De voordelige resultaten van dit project zijn nodig voor het opvangen van nadelige resultaten in latere jaren, als de meest courante gronden en opstallen zijn verkocht.
• Op de verkopen van overtollig bezit hebben wij een nadeel gerealiseerd van € 0,1 miljoen. In 2019 hebben geen verkopen plaatsgevonden, terwijl een deel van de kosten van dit overtollig bezit wel doorloopt.
• Tenslotte was budget van € 0,6 miljoen beschikbaar voor het gebiedsfonds en het beheerfonds Gooiermars. De gemeente Deventer heeft de subsidieaanvraag hiervoor in voorbereiding, maar in 2019 niet ingediend.

Via het Statenvoorstel resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen jaarrekening 2019 stellen wij u voor om de resultaten op grond voor grond, tijdelijk beheer en overtollig bezit te verrekenen met de Algemene reserve grondzaken. Daarbij willen wij het voordeel als gevolg van de hogere waardering van de ILG-gronden voorlopig beklemmen in deze reserve. Wanneer uit toekomstige verkoopresultaten blijkt dat deze hogere waardering inderdaad maatgevend is doen wij u vervolgens een voorstel deze beklemming op te heffen. Via hetzelfde statenvoorstel stellen wij u voor de niet bestede middelen voor de Gooiermars toe te voegen aan de begroting 2020.

Bedrijfsvoeringsbudgetten, Kerntaak 10
Op de budgetten voor de Kerntaak Bedrijfsvoering is een voordeel ontstaan van € 4,2 miljoen. Dit voordeel heeft voor € 2,1 miljoen betrekking op de budgetten voor ict en informatie. De geplande bestedingen om het zaaksysteem en de samenwerkingsomgeving te implementeren konden voor een deel niet meer in 2019 plaatsvinden. De werkzaamheden met betrekking tot de vervanging van het document management– en archiefsysteem vinden met name plaats in 2020 en 2021. Onder andere de implementatie van het nieuwe zaaksysteem en de samenwerkingsomgeving doen een fors beroep op de organisatie en de middelen. In het Statenvoorstel resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen jaarrekening 2019 stellen wij u daarom voor om de in 2019 resterende middelen te beklemmen in de Algemene rserve.
Voor € 0,5 miljoen doet het voordeel zich voor op de budgetten voor facilitaire zaken.
Bovendien zijn in Kerntaak 10 budgetten beschikbaar ter grootte van € 1,0 miljoen om flexibel in te kunnen spelen op onverwachte ontwikkelingen en tegenvallers. Inzet van deze budgetten was in 2019 niet nodig. Wel doen wij u een voorstel voor resultaatbestemming om € 0,5 miljoen van het restant van deze middelen toe te voegen aan de begroting 2020. Dit bedrag willen wij inzetten voor het wegwerken van de vergunningaanvragen van de agrarische sector, nu de nieuwe beleidsregels zijn vastgesteld.

Personeelsgebonden kosten
Op een budget van 64,6 miljoen is € 1,8 miljoen niet besteed. Voor € 0,2 miljoen komt dit ten gunste van de Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland. Dit is het voordeel op de personeelskosten voor de extra formatie voor de ontwikkelopgave. Het resterende voordeel van € 1,6 miljoen maakt deel uit van het jaarrekeningresultaat van € 47,8 miljoen.

Hogere opbrengsten Kerntaak 20
De opbrengsten voor de motorrijtuigenbelasting zijn € 1,7 miljoen hoger dan de begrote € 111,3 miljoen. De uitkering uit het provinciefonds valt door toevoegingen in de decembercirculaire hoger uit dan begroot. De dividendopbrengsten van Enexis, BNG Bank en Vitens zijn hoger dan begroot.
Voor de hogere opbrengsten van de motorrijtuigenbelasting doen wij u een resultaatbestemmingsvoorstel ten gunste van de faunapassage N737.

Naast deze hogere opbrengsten is er binnen Kerntaak 20 een voordeel van € 1,8 miljoen vanwege hogere vrijval van verplichtingen uit voorgaande jaren. Het gaat hier bijvoorbeeld om toegekende subsidies die na indiening van de verantwoording lager zijn vastgesteld dan het oorspronkelijk beschikte bedrag.

Specificatie van het resultaat

In de volgende tabel is een verdere specificatie opgenomen van de opbouw van het gerealiseerde resultaat. Bij de genoemde prestaties wordt onder de financiële toelichting de oorzaak van het verschil tussen begroting en jaarrekening verklaard. Via de kijklijn Prestaties de site van de jaarrekening 2019 vindt u deze financiële toelichtingen per prestatie.

Verklaring lagere besteding budgetten gedekt vanuit reserves

Bovenstaand zijn de budgettaire afwijkingen toegelicht die hebben geleid tot het resultaat van € 47,8 miljoen. In totaal bedroegen de budgettaire afwijkingen € 124,6 miljoen. Per saldo hebben deze afwijkingen voor € 76,8 miljoen betrekking op budgetten die gedekt worden uit reserves. Deze afwijkingen hebben geen gevolgen voor het jaarrekeningresultaat maar leiden tot een hogere stand van de beschikbare reserves. De middelen blijven in die reserves beschikbaar voor realisatie van de gestelde doelen in de komende jaren.

Een belangrijk aandeel in deze € 76,8 miljoen wordt gevormd door de budgetten vanuit de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel. Van het voor 2019 beschikbare budget vanuit deze reserve ter grootte van € 148,1 miljoen is € 44,4 miljoen niet besteed. In grote lijnen worden de lagere KVO-bestedingen als volgt verklaard:

Op de budgetten die worden gedekt uit de Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland ter grootte van € 81,6 miljoen is € 22,2 miljoen minder besteed dan begroot. Voor € 20,1 miljoen wordt dit veroorzaakt door lagere lasten op prestatie 8.1.2 Ontwikkelopgave. Er is minder grond aangekocht dan verwacht. Dit is voor een deel het gevolg van vertraging in de planvorming. Ook vraagt het bereiken van overeenstemming met eigenaren meer tijd dan verwacht omdat er maatwerk nodig is.  Daarnaast zijn er lagere uitgaven geweest voor de interne maatregelen. De subsidies voor een aantal projecten zijn niet in 2019 verstrekt maar zullen in 2020 worden verstrekt.  Verder zijn de uitgaven verminderd door een correctie van € 3,2 miljoen op de waardering van de reeds aangekochte gronden. Zekerheidshalve zullen we deze € 3,2 miljoen beklemmen in de Uitvoeringsreserve NatuurNetwerk Nederland. De overige niet bestede middelen blijven de komende jaren beschikbaar voor de uitvoering van de Ontwikkelopgave Natura 2000.

Analyse terugkerende onderbesteding

De budgetten die worden gedekt uit de reserves zijn incidentele budgetten. Bij deze budgetten kan geen sprake zijn van een structureel lagere besteding. Hier is vooral sprake van een vertraging in de besteding van de middelen. De niet bestede middelen op die budgetten blijven dan ook in de bestemmingsreserves beschikbaar voor realisatie van de gestelde doelen.
In de analyse van structureel versus incidenteel focussen wij dan ook op de budgetten waarvan de afwijkingen van invloed zijn op het resultaat. Voor een aantal van die budgetten constateren wij dat de besteding ook in eerdere jaren achter bleef bij de begroting. Het betreft de volgende posten:

Versterken samenhang natuur en samenleving/Stimuleren natuurinclusief denken en werken
De niet bestede bedragen voor de genoemde prestaties in Kerntaak 3 worden veroorzaakt door subsidieaanvragen die al wel ontvangen zijn, maar nog niet beschikt. Gezien de gepubliceerde subsidieplafonds in het verslagjaar en het daarop volgende jaar doen wij u een verzoek tot resultaatbestemming. Bovendien stellen wij u voor een deel van het niet bestede budget te gebruiken voor verdere realisatie van de vergroening van schoolpleinen, waarvoor u in 2019 een motie heeft aangenomen.

Monitoring natuur- en landschapsbeleid
Voor monitoring natuur en landschapsbeleid geldt dat het incidenteel beschikbare budget voor deze prestatie jaarlijks afneemt. De niet bestede bedragen voor deze prestatie nemen dan ook jaarlijks af.

Subsidieregeling Mobiliteit
De onderuitputting van het budget voor deze prestatie wordt jaarlijks veroorzaakt door lagere vaststellingen van in voorgaande jaren verleende subsidies. Voor de subsidieregeling is voldoende belangstelling.

Overige budgetten Kerntaak 4
De ambities op het gebied van de genoemde prestaties waren fors en zijn dat ook de komende jaren. In de herprioritering bij de begroting 2020 is als onderdeel van de bezuiniging van structureel € 4 miljoen het budget voor deze kerntaak structureel verlaagd met € 1,7 miljoen.

Zelfstandig leven en gezond bewegen
Ook voor deze budgetten geldt dat de niet bestede bedragen nodig zijn voor subsidieaanvragen uit 2019 die in 2019 niet meer konden worden beschikt. Om deze subsidies alsnog te kunnen beschikken en te waarborgen dat wij de aanvragen in 2020 kunnen honoreren tot het voor 2020 gepubliceerde plafond doen wij u een voorstel voor resultaatbestemming voor deze niet bestede bedragen.

Kerntaak 10
Bovenstaand is bij de verklaring van het jaarrekeningresultaat de analyse van deze post opgenomen. In de herprioritering bij de begroting 2020 is als onderdeel van de bezuiniging van structureel € 4 miljoen het budget voor deze kerntaak structureel verlaagd met € 1,0 miljoen.

Bestedingen resultaatbestemmingen 2018
In reactie op de Boardletter 2019 heeft de auditcommissie de aanbeveling gedaan om het expliciet te vermelden als budgetten voor een tweede en of volgende keer doorschuiven naar een volgend jaar.

• Voor twee resultaatbestemmingen uit 2018 wordt in de jaarrekening 2019 opnieuw voorgesteld om de budgetten een jaar door te schuiven. Het betreft de Gooiermars (€ 554.000) en IJsseldelta fase II (€ 1.600.000). Bij de Gooiermars gaat het om de verkoopopbrengst van twee opstallen en erven die verworven zijn met rijksgeld. Met het Rijk is afgesproken dat wij deze middelen beschikbaar houden voor een beheer- en een gebiedsfonds Gooiermars. Wij zijn in afwachting van de subsidie-aanvraag van de gemeente Deventer, de beheerder voor deze fondsen. Bij IJsseldelta fase II gaat het om een door het Rijk beschikbaar gesteld budget dat wij gedurende de gehele looptijd van dit project beschikbaar dienen te houden. Daartoe doen wij u jaarlijks een voorstel voor resultaatbestemming voor het resterende deel van dit budget.
• Voor meerdere budgetten in kerntaak 3 geldt dat de resultaatbestemming 2018 is besteed. Maar dat er ruimte resteert op het budget 2019. Voor een deel van die ruimte worden weer voorstellen voor resultaatbestemming gedaan. Onder andere geven die voorstellen verdere invulling aan de motie voor het vergroenen van alle schoolpleinen. En waarborgen zij dat er voldoende budget beschikbaar is voor de afhandeling van in 2019 ingediende subsidie-aanvragen en aanvragen die onder het subsidieplafond 2020 kunnen worden ingediend.
• Ook voor de prestaties 9.1.4 en 9.1.5 geldt dat de resultaatbestemmingen 2018 zijn besteed, maar dat er ruimte resteert op de budgetten 2020. Ook voor deze ruimte doen wij resultaatbestemmingsvoorstellen om voldoende budget te waarborgen voor de afwikkeling van subsidie-aanvragen uit 2019 en voor de aanvragen die onder het subsidieplafond 2020 kunnen worden ingediend.

Voorstellen voor resultaatbestemming en begrotingswijziging

De jaarrekening 2019 bevat diverse voorstellen voor resultaatbestemming en begrotingswijziging. De resultaatbestemmingsvoorstellen komen ten laste van het resultaat van € 47,8 miljoen. De voorstellen voor begrotingswijziging komen ten laste van de reserves.

Deze voorstellen worden via een afzonderlijk statenvoorstel voorgelegd aan Provinciale Staten.

Het totaal van de resultaatbestemmingsvoorstellen bedraagt € 25,9 miljoen. Hiervan wordt 11,4 miljoen toegevoegd aan de jaarschijven 2020 tot en met 2023 van de begroting 2020. Voor € 14,5 miljoen vinden toevoegingen aan reserves plaats.

Het saldo van het jaarrekeningresultaat en de voorgestelde resultaatbestemmingen, ter grootte van € 21,9 miljoen, wordt toegevoegd aan de Algemene reserve.

Voorstellen voor begrotingswijziging
Voor € 76,8 miljoen zijn budgetten die worden gedekt uit reserves niet besteed. Dit bedrag blijft daarmee in de betreffende reserves beschikbaar. Delen van de niet bestede budgetten zijn benodigd voor de uitvoering in 2020. Voor die bedragen wordt voorgesteld om ze vanuit de reserves toe te voegen aan de begroting 2020-2023.

Via GS-wijzingen wordt daartoe voorgesteld om uit de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel (32,5 miljoen) en de Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland (€ 0,5 miljoen) 33,0 miljoen toe te voegen aan de begroting 2020-2023.

Via PS-wijzigingen wordt nog voor 35,6 miljoen aan wijzigingen voorgesteld met betrekking tot reserves.

• Voor € 18,0 miljoen betreft dit vrijval vanuit de Reserve Uitvoering Kwaliteit van Overijssel naar de Algemene reserve. Deze vrijval is afkomstig van projecten die in de begroting 2020 een einddatum hebben gekregen in 2019. In het coalitieakkoord is bepaald dat de resterende middelen voor deze projecten vrijvallen naar de Algemene reserve.
• Voor € 6,1 miljoen hebben de PS-wijzigingen ook betrekking op deze aflopende KVO-projecten. Voorgesteld wordt om dit bedrag, in afwijking van het coalitieakkoord, langer beschikbaar te houden voor de betreffende projecten. Voor € 4,8 miljoen betreft dit louter de financiële afwikkeling. Voor € 1,3 miljoen is er sprake van verlenging van de looptijd van de projecten.
• Voor € 1,0 miljoen hebben de PS-wijzigingen betrekking op vrijval vanuit lopende KVO-projecten naar de Algemene reserve.
• De overige PS-wijzigingen hebben betrekking op mutaties tussen reserves (€ 4,6 miljoen), herlabeling binnen de Algemene financieringsreserve (€ 4,2 miljoen) en toevoegingen vanuit reserves aan de begroting 2020-2023 (€ 1,2 miljoen).
• Voor € 0,5 miljoen ten slotte worden rentebaten afgeraamd, in 2020 ten laste van de Algemene reserve (€ 0,1 miljoen), in 2021 en verder ten laste van de begrotingssaldi.

Via de voorstellen voor begrotingswijziging wordt dan in totaal € 18,9 miljoen toegevoegd aan de Algemene reserve.

Algemene reserve
Vanuit de jaarrekening 2019 wordt op basis van bovenstaande voorgesteld om in totaal € 40,8 miljoen toe te voegen aan de Algemene reserve. Via het statenvoorstel over de resultaatbestemmingen en begrotingswijzigingen wordt voorgesteld om € 4,2 miljoen van deze € 40,8 miljoen te beklemmen. Dit bedrag is bestemd voor toekomstige ict-investeringen en voor aanvulling van in 2021 aflopende budgetten voor onze kosten in het kader van het Regionaal Bedrijventerrein Twente. De vrij besteedbare middelen die vanuit de jaarrekening 2019 aan de Algemene reserve worden toegevoegd bedragen dan € 36,6 miljoen.

Het saldo van baten lasten is in voorgaande jaren beïnvloed door bijzondere posten. Het betreft de volgende posten:

2018: Vorming van de voorzieningen voor Energiefonds Overijssel BV en de lening A1   € 22,60 miljoen

In onderstaande tabel zijn de saldi van baten en lasten in- en exclusief bijzondere posten weergegeven.

Onderstaande grafiek geeft een overzicht van het meerjarige verloop van de rekeningresultaten en de saldi van baten en lasten, in- en exclusief bijzondere posten.