Context

In 2012 hebben het Rijk en provincies afspraken gemaakt over de restauratie van rijksmonumenten en het ruimtelijk beleid voor het erfgoed. Op basis van deze afspraken zijn de rijksmiddelen voor grote restauraties gedecentraliseerd. Wij zetten deze middelen in en zorgen voor cofinanciering met eigen middelen en bijdragen van derden. Eigenaren van gemeentelijke monumenten en karakteristieke panden in beschermde stads- en dorpsgezichten in Overijssel worden met laagrentende leningen ondersteund door het revolverend Cultuurfonds voor Monumenten Overijssel, dat wij samen met het Prins Bernard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds hebben opgericht. Ook de komende jaren verliest een deel van het cultureel erfgoed haar oorspronkelijke functie. Daarom stimuleren wij herbestemming als een belangrijke voorwaarde voor behoud.

Binnen het erfgoedbestel zijn wij verantwoordelijk voor een aantal specifieke taken. Monumentenwacht Overijssel ondersteunt monumenteneigenaren bij (preventief) onderhoud. Het Steunpunt Cultureel Erfgoed Overijssel ondersteunt gemeenten bij het uitvoeren van hun taken op het gebied van monumenten en archeologie. Ook vanwege onze rol als Interbestuurlijk Toezichthouder voor gemeenten op het gebied van monumentenzorg en archeologie vinden wij deze ondersteuning belangrijk. In 1985 respectievelijk 2009 is de verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van deze twee organisaties door het Rijk overgedragen aan de provincie. Tenslotte zorgt Stichting Scholing, Restauratie en Innovatie in de Bouw in Overijssel (RIBO) voor de opleiding van restauratievaklieden. Het is een onderdeel van het landelijk stelsel van restauratie opleidingsprojecten die mede door de provincies worden ondersteund.

Acties

  1. Wij voeren de regeling uit waarmee wij grote restauraties van monumenten mogelijk maken. Aan de regeling is een onderdeel toegevoegd dat betrekking heeft op het uitvoeren van energiebesparende maatregelen in rijksmonumenten. De middelen hiervoor zijn afkomstig uit het programma Nieuwe Energie Overijssel.
  2. Wij maken samen met andere partijen behoud en herbestemming van cultureel erfgoed (inclusief beeldbepalende gebouwen en objecten) mogelijk.
  3. Wij bewaken de prestatie-afspraken met de Monumentenwacht en Stichting RIBO over de uit te voeren inspecties van monumenten en de begeleiding van restauratieleerlingen naar relevante opleidingsplekken.
  4. Wij bewaken de prestatieafspraken met Het Oversticht over de vraaggerichte ondersteuning van gemeenten en monumenteneigenaren.

Toelichting op voortgang

Actie 1

Met de regeling 'Restauratie rijksmonumenten' hebben wij de restauratie van 27 rijksmonumenten mogelijk gemaakt, waaronder het Tuindorpbad in Hengelo en een aantal molens (Lonnekermolen, de Oostdorpermolen, stellingmolen De Valk en Windkorenmolen Vilsteren).

Voor 11 projecten gold dat tevens energiebesparende maatregelen konden worden uitgevoerd met ondersteuning vanuit het programma Nieuwe Energie.

Actie 2

Wij hebben met de regeling 'Herbestemming cultureel erfgoed' 10 projecten worden gerealiseerd, zoals Oyfo, Arriënsschool in Hengelo en de Machinefabruik Zandhuis & Zwart in Deventer.

Actie 3

Ook dit jaar hebben de Monumentenwacht en Stichting Ribo monumenten geïnspecteerd en restauratieleerlingen naar opleidingsplekken begeleid.

Actie 4

De prestatieafspraken met het Oversticht over hun vraaggerichte ondersteuning van gemeenten en monumenteneigenaren zijn uitgevoerd.

Financiën

Eenmalige impuls moties jaarrekening 2019

Zoals besloten bij de begroting 2019 (PS/2018/458) is € 1 miljoen incidentele middelen toegekend om de volgende onderwerpen extra aandacht te geven in 2019.

€ 0,6 mln. Voor de restauratie Rijksmonumenten en Orgels.  (Prestatie 6.1.2)

€ 0,2 mln. Behoud Nedersaksisch.     (Prestatie 6.1.3)

€ 0,1 mln. Toegankelijkheid Oudste Archieven Overijssel.     (Prestatie 6.1.3)

€ 0,1 mln. Laaggeletterdheid.                     (Prestatie 6.4.1)

Hiermee konden alle aanvragen voor de regeling Restauratie Rijksmonumenten worden gehonoreerd. Er bleek minder budget nodig dan het bedrag dat beschikbaar was. Op deze prestatie ontstond daarnaast vrijval van middelen doordat  subsidie voor enkele projecten uit eerdere jaren lager werd vastgesteld.

Resultaat 2019

Om de afspraken met betrekking tot "Toekomstbestendig erfgoed" na te komen in 2020 hebben wij besloten om het restant van de KVO middelen mee te nemen naar 2020.

Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om voor prestatie 6.1.2 een budget van € 45.000 van de jaarschijf 2019 door te schuiven naar de jaarschijf 2020.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Roy de Witte

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Statenvoorstel Cultuurbeleid 2017 - 2020 [PS/2016/332 ] (bijbehorend besluit).

Project website:

http://www.overijssel.nl/thema's/cultuur/ & Uitvoeringsprogramma Cultuur 2017-2020