3.1.5 Beheer landschap

In gebieden met een opgave voor behoud of verbetering van landschappelijke waarden worden langjarige afspraken gemaakt voor beheer. De inzet van vrijwilligers vormt een belangrijk element in ons beleid voor een aantrekkelijk landelijk gebied met een goede balans tussen natuur en economie. Hiermee geven wij invulling aan de bescherming, beleving en benutten van natuur- en landschapswaarden.

Context

In het Koersdocument Natuur voor Elkaar hebben we afgesproken dat we samen met organisaties en inwoners een nieuwe aanpak ontwikkelen voor langjarig beheer van het landschap. Wij stimuleren en ondersteunen gebiedspartijen om te komen tot een gebiedsaanbod voor het langjarig beheer van landschap. Het beheer binnen deze gebiedsafspraken financieren wij voor maximaal 25%. Dit doen wij onder meer door kansen te verzilveren die ontstaan door transities en ontwikkelingen in het landelijk gebied, bijvoorbeeld vanwege klimaat, energie en verduurzaming van de landbouw. Medio 2018 zijn 7 verschillende pilots gestart om tot zo’n gebiedsafspraak te komen. Van deze pilots leren we hoe we langjarig beheer het beste vorm kunnen geven.

Daarnaast hebben we in het Koersdocument afgesproken te investeren in de ondersteuning van vrijwilligers. Bij het beheer van het landschap, maar ook bij het ‘tellen’ van soorten en het ‘vertellen’ over de natuur, spelen vrijwilligers een steeds belangrijkere rol. Wanneer het lukt het aantal vrijwilligers te laten groeien, neemt ook de ondersteuningsbehoefte (zoals opleiding en het beschikbaar stellen van materialen) toe.

Acties

  1. Met onze partners ronden wij de in 2018 opgestarte pilots af.
  2. Op basis van de ervaringen uit de pilots, doen wij een voorstel voor het langjarig beheer van het landschap.
  3. In samenwerking met onze partners zorgen we voor een adequate ondersteuning van vrijwilligers in natuur en landschap.

Toelichting op voortgang

Rond de zomer 2019 is vanuit de pilots een bidbook bij ons ingediend. Voor de uitvoering van deze pilots hebben wij in totaal € 2,8 miljoen beschikt. In de pilots is men voortvarend aan de slag gegaan om het bidbook uit te voeren en extra middelen in het gebied te verzamelen.

Eind 2019 hebben wij de nieuwe aanpak voor het streekeigen landschapsbeheer vastgesteld op basis van de leerervaringen uit de pilots. Wij hebben u daarover geïnformeerd per brief (kenmerk 2019/0341602 van 26 november 2019). Om de pilots in de uitvoering te begeleiden en nieuwe gebieden te ondersteunen die vanaf 2020 mee kunnen gaan doen, hebben wij een landschapcoördinator aangesteld.

In 2019 faciliteerden wij vrijwilligers in natuur- landschapsbeheer. Dit betreft zowel de tellers, de vertellers als de herstellers. Naast de reguliere ondersteuning via gereedschapsdepots, cursussen, trainingen en begeleiding, zijn samen met de 'groene' partners nieuwe initiatieven ontwikkeld om te verkennen op welke wijze nieuw vormen van groen vrijwilligerswerk het beste ondersteund kunnen worden. Dit betreft bijvoorbeeld groene bewonersinitiatieven in de stad en vergroening van de zorg. Ook is extra inzet gepleegd op versterking van de samenwerking tussen de groene organisaties op het gebeid van vrijwilligerswerk. Dit is met name gericht op het integreren van het cursusaanbod en het samen verder ontwikkelen van Groen Bezig, het digitale platform waarop, naast kennis en ervaring, ook vraag en aanbod van groen vrijwilligerswerk is te vinden.

Financiën

Van het beschikbare budget is bijna € 4 miljoen aan subsidies verleend conform de UBS regeling paragraaf 4.9 Kwaliteitsimpuls voor het Landschap. € 320.000 is besteed aan de ondersteuning van vrijwilligers in natuur en landschap.

Van het niet bestede budget is een deel nodig om subsidieaanvragen, die zijn binnengekomen in december 2019, toe te kennen in 2020. Hiervoor stellen wij, samen met het restant budget voor de ondersteuning van vrijwilligers, een resultaatbestemming voor.

Vrijval KvO budget Landschap beheer naar algemene reserve:

Binnen de prestatie 315 is € 2,5 miljoen opgenomen voor landschap beheer. Van dit budget is € 290.000 niet besteed en in verband met het aflopen van dit KvO budget vallen de restant middelen vrij naar de algemene reserve. In het coalitieakkoord is voor de komende jaren nieuw budget opgenomen.

Wij stellen u voor om onder kerntaak 20 een bedrag van € 290.000 (prestatie 3.1.5) te onttrekken uit de reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de algemene reserve.

Resultaatbestemming groene vrijwilligers:

In de begroting is € 400.000 structureel opgenomen voor het ondersteunen van groene vrijwilligers. Dit budget is in 2019 volledig verplicht maar als gevolg van vertragingen nog niet besteed. Dit betreft opdrachten voor vernieuwde PLUS-projecten op het gebied van onder andere jongeren, groene bewoners initiatieven in steden en dorpen en verbreding van cursusaanbod voor vrijwilligers. De opgelopen vertragingen worden deels veroorzaakt door de grote druk op de capaciteit bij de maatschappelijke partners vanwege de vele uitvoeringsacties vanuit het programma Natuur voor Elkaar.

Wij stellen u voor om het niet bestede deel, ad. € 80.000, middels resultaatbestemming toe te voegen aan de jaarschijf 2020 van prestatie 3.2.1 (Beheer landschap) van de begroting 2020.

Resultaatbestemming subsidieaanvragen in behandeling:

Daarnaast leggen wij u, voor de nog in behandeling zijnde subsidieaanvragen uit 2019, een gebundelde resultaatbestemmingsvoorstel voor bij dit jaarverslag. De subsidieregeling 4.9 Kwaliteitsimpuls voor het Landschap, die wij verantwoorden onder deze prestatie, maakt deel uit van dit gebundelde resultaatbestemmingsvoorstel.

Voor deze regeling is daarin het voorstel opgenomen om € 150.000 toe te voegen aan de jaarschijf 2020 van prestatie 3.2.1 (Beheer landschap) van de begroting 2020.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Gert Harm ten Bolscher

Rol provincie:

De provincie is faciliteerder, regisseur en investeerder.

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Mijlpalen:

Tweede kwartaal: brief aan PS over afronding pilots en langjarig beheer landschap.

Zoeken